Journalist
Dirk Vlasblom
Uitgelicht
‘Kolonisatie was sociaal-culturele genocide op indianen’
Corinne Hofman, hoogleraar archeologie
Een 1.000 jaar oude kies laat zien dat indianen na de kolonisatie deels zijn blijven voortleven in de Caraïben – net als hun cultuur. „Ik wil de indiaanse stem laten horen.”
Toen Columbus op 12 oktober 1492 landde op een van de Bahama’s, werd hij, zo lezen we in zijn dagboek, door eilandbewoners begroet met de woorden: ‘ni taíno’, ‘wij zijn nobelen’. Door geschiedschrijvers en wetenschappers is de term Taíno vanaf de 19de eeuw als verzamelnaam gebruikt voor d…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
1918: het jaar van nationalisme in een brandend Europa
In het laatste jaar van de Eerste Wereldoorlog ontploft de veelvolkerenstaat Oostenrijk-Hongarije. Het nationalisme bij de minderheden is opgestookt door militaire dwang, misère in de loopgraven en propaganda.
Een jaarwisseling is zelden een historisch keerpunt. Meestal gaat gewoon door wat al aan de gang was en gebeurt nog steeds niet wat eerder was uitgebleven. Zo begint ook 1918, het laatste jaar van de Grote Oorlog. In de westelijke frontlijn, die loopt van het Belgische Nieuwpoort tot het Fr…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
75 stukken (van 199 totaal)
- Dirk Vlasblom voor nrc.nlvr. 20 sep. ’19
Afrika was altijd een wereldspeler
Geschiedenis Lang voor de kolonisering dreef Afrika al handel met de wereld. In goud en slaven vooral. De lokale vorsten bepaalden de regels. Historicus Toby Green schreef een boek over deze weinig bekende geschiedenis.
Afrika heeft een geschiedenis. En die begint niet in 1883, als Europese mogendheden in Berlijn het ‘donkere continent’ verdelen. Hij begint ook niet met de Europese handel in Afrikaanse slaven, die een aanvang nam in de 16de eeuw. Tot diep in de 20ste eeuw dachten westerlingen dat…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nldo. 29 aug. ’19
Leermeester van generaties antropologen
In deze rubriek elk weekeinde een necrologie van iemand die recent is overleden.
Antropoloog André Köbben (1925-2019) richtte zich op verre volkeren én nabije minderheden.
De sociale wetenschappen in Nederland hebben deze maand een gezaghebbende stem verloren. In Leiden, zijn woonplaats, overleed op 13 augustus André Köbben, emeritus hoogleraar in de culturele antropologie, 94 jaar oud. Als onderzoeker, als leermeester van vele generaties antropologen, én als beleidsadviseur en eigenzinnig essayis…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nldo. 23 mei ’19
Hoe zeven landen in de moderne tijd zijn omgegaan met acute of sluipende crises
Jared Diamond In zeven studies van steeds 35 bladzijden laat alleskunner, globetrotter en bestsellerauteur Diamond als vergelijkend historicus zien ‘hoe zeven staten omgaan met crisis en verandering’, van Finland tot Australië.
Finland heeft van alle Europese landen de langste grens met Rusland. Toch heeft het, anders dan de gewezen Oostbloklanden, na de Tweede Wereldoorlog weten te ontkomen aan bezetting. Ook bezit het een hoogopgeleide bevolking en een economie die hoogwaardige technologische p…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nlvr. 17 mei ’19
‘Soedan kan vooruit als de leiders weg zijn’
Sjoerd Zanen Soedan-kenner Antropoloog Sjoerd Zanen werkte in Zuid-Soedan. Hij schreef een boek over zijn ervaringen. Al decennia heerst er strijd in het land, maar „er zijn genoeg competente mensen”.
Paus Franciscus kuste in april hun voeten en bezwoer hen vrede te sluiten. Maar de twee kemphanen van Zuid-Soedan, ’s werelds jongste staat, zijn daar na vijf jaar broederkrijg nog niet klaar voor. Veel aandacht gaat nu uit naar de machtswisseling in (Noord-)Soedan, maar ook in Zuid-Soedan is het no…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nlvr. 9 nov. ’18
In de stad lonkte de vrijheid
Slavernij In steden als Paramaribo hadden slaven meer bewegingsvrijheid en konden ze geld verdienen om zichzelf en familieleden vrij te kopen.
Halverwege de achttiende eeuw had de kolonie Suriname twee gezichten. Aan de ene kant was er de wereld van de plantages, waar veldslaven zwoegden onder het toeziend oog van opzichters, die de zweep hanteerden en die ‘weglopers’ achtervolgden met bloedhonden. Slaven konden in opstand komen en zo in aanraking komen met de gewapende arm van de kolonie of wegv…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nlvr. 5 okt. ’18
Stammen bestaan wél
Antropologie Voor het eerst kan er in de VS een stamleider aan het hoofd van een staat komen. Het woord ‘stam’ wordt vaak denigrerend gebruikt, maar staat voor een reëel sociaal verschijnsel.
De Democratische kandidaat die op 6 november een gooi doet naar het gouverneurschap van de Amerikaanse staat Idaho is een 38-jarige indiaanse. Ze heet Paulette Jordan en is een ‘ingeschreven burger’ van de natie der Coeur d’Alène, een van de 567 door de federale overheid erkende indiaanse ‘tribes’. Na haar s…
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nldi. 14 aug. ’18
Indianen fokten ara’s voor hun veren
Archeologie Al voor de komst van de Spanjaarden fokten indianenvolken papegaaien vanwege de waardevolle rode veren.
In New Mexico, in het zuidwesten van de Verenigde Staten, hebben archeologen honderden skeletten gevonden van rode ara’s (Ara macao cyanoptera), een papegaaiensoort uit tropisch Midden- en Zuid-Amerika. De ouderdom en de geringe genetische diversiteit van deze vogelbotjes wijzen erop dat zij tussen 900 en 1200 in gevangenschap zijn gefokt buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied, …
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- vr. 1 jun. ’18
‘Marokkanen zullen worden als nu de Indonesiërs in Den Haag.’
Richard en Sally Price | Antropologen Het antropologenkoppel Richard en Sally Price maakte wereldwijd naam met de bestudering van Afro-Amerikaanse culturen. Hun onderzoeken en de erop volgende polemieken maken hen tot ervaringsdeskundigen in huidige discussies over identiteit.
Z e hebben allang recht op pensioen, maar het Amerikaanse antropologenechtpaar Richard en Sally Price doet nog altijd veldwerk. De laatste jaren vooral onder marrons in Frans-Guyana, want Suriname durven ze niet meer in na …
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nlma. 7 mei ’18
Hoe een keizer het christendom maakte
Jona Lendering Historicus
De keizer die geprezen werd om een heidens visioen, koos daarna voor Jezus Christus. Jona Lendering zocht uit hoe dat kon.
Er is een hardnekkige historische legende over waarom het christendom de dominante godsdienst van het Romeinse Rijk werd. Het verhaal is dat de keizer Constantijn in 312 tijdens een burgeroorlog oprukt tegen zijn rivaal Maxentius. Aan de vooravond van de beslissende Slag bij de Milvische Brug, even buiten Rome, zou Constantijn bij klaarlichte dag een …
Wij hebben dit artikel gevonden op:
- Dirk Vlasblom voor nrc.nldo. 26 apr. ’18
Historicus Walter Scheidel: 'De mens doet te weinig tegen ongelijkheid'
Walter Scheidel Historicus
De economische ongelijkheid groeit, standaard. Alleen pandemieën of grote oorlogen onderbreken dat tijdelijk, stelt historicus Walter Scheidel. ‘We moeten harder nadenken over de vraag hoe we ongelijkheid kunnen bestrijden.’
Walter Scheidel, hoogleraar oude geschiedenis aan Stanford University, zorgde vorig jaar voor een sensatie met zijn monografie The Great Leveler. Het is een ambitieuze schets van de inkomens- en bezitsverdeling in de wereld sinds de prehistorie. Aan …
Wij hebben dit artikel gevonden op: